11 marca 2025 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego, czyli tzw. pierwszy pakiet deregulacyjny. To krok w stronę bardziej przyjaznego otoczenia biznesowego dla przedsiębiorców działających w Polsce.

Co zmieni Pierwszy Pakiet Deregulacyjny?

Nowe przepisy mają ułatwić prowadzenie działalności gospodarczej poprzez:

• usprawnienie zasad kontroli w przedsiębiorstwach,
• uproszczenie postępowań administracyjnych,
• wprowadzenie bardziej przejrzystych zasad tworzenia prawa gospodarczego.

Według ministra Krzysztofa Paszyka, zmiany te są wynikiem współpracy ekspertów, administracji i przedsiębiorców. Ich celem jest eliminacja barier, które dotychczas ograniczały rozwój firm w Polsce.

Nowe zasady kontroli

Jednym z kluczowych aspektów pakietu są zmiany w systemie kontroli przedsiębiorstw. Mają one ograniczyć nadmierne formalności i zmniejszyć obciążenie właścicieli firm. Najważniejsze reformy to:

• skrócenie czasu kontroli dla mikroprzedsiębiorców z 12 do 6 dni,
• obowiązek doręczania wstępnej listy wymaganych dokumentów przed kontrolą,
• uzależnienie częstotliwości kontroli od stopnia ryzyka działalności (np. firmy o niskim ryzyku będą kontrolowane raz na 5 lat),
• możliwość wniesienia sprzeciwu wobec czynności kontrolnych.

Te zmiany oznaczają większą przewidywalność dla przedsiębiorców i ograniczenie niepotrzebnych przestojów w działalności firm.

Prostsza i szybsza administracja

Jednym z głównych postulatów przedsiębiorców od lat było uproszczenie procedur administracyjnych. Nowe regulacje przewidują m.in.:

• możliwość wydawania decyzji w formie hybrydowej (papierowej z elektronicznymi załącznikami),
• zwiększenie stosowania tzw. „wezwań miękkich”, pozwalających na kontakt urzędów z przedsiębiorcami bez wszczynania formalnych postępowań,
• rezygnację z dwuinstancyjności w wybranych procedurach administracyjnych,
• cyfryzację postępowań przed Krajową Izbą Odwoławczą,
• brak konieczności przedkładania dokumentu prokury lub pełnomocnictwa, jeśli można je zweryfikować w publicznych rejestrach.

Te zmiany mają nie tylko skrócić czas załatwiania spraw, ale także zmniejszyć biurokrację i zwiększyć efektywność administracji publicznej.

Nowe podejście do tworzenia prawa gospodarczego

Kolejnym kluczowym obszarem reformy jest sposób stanowienia prawa gospodarczego. Pakiet Deregulacyjny wprowadza m.in.:

• minimalne vacatio legis dla ustaw nakładających obowiązki na przedsiębiorców (6 miesięcy),
• zasadę „one in, one out” – każdy nowy obowiązek administracyjny dla firm musi wiązać się z likwidacją innego obciążenia,
• obowiązek przeprowadzania oceny skutków regulacji ex post po 2 latach od wejścia w życie ustawy,
• cykliczne opracowywanie rządowego Programu Regulacyjnego.

Dzięki tym rozwiązaniom przedsiębiorcy zyskają większą przewidywalność prawną oraz stabilność otoczenia regulacyjnego.

Nowe możliwości dla przedsiębiorców i rzemieślników

Pakiet Deregulacyjny wprowadza również istotne zmiany dla rzemiosła i innych form prowadzenia działalności gospodarczej. Do definicji rzemiosła włączone zostaną zawody takie jak protetyk słuchu i optyk okularowy. Rzemieślnicy będą mogli działać w różnych formach prawnych, w tym w spółkach kapitałowych.

Dodatkowo, przedsiębiorstwa uzyskają możliwość zawierania umowy leasingu w formie dokumentowej, co dotychczas było możliwe jedynie w formie pisemnej.

Wejście w życie

Większość zmian wejdzie w życie 1 maja 2025 roku, z wyjątkiem przepisów dotyczących postępowań przed Krajową Izbą Odwoławczą, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku.

Co dalej?

Pierwszy Pakiet Deregulacyjny to dopiero początek. Ministerstwo Rozwoju i Technologii zapowiada dalsze prace nad kolejnymi usprawnieniami, które mają jeszcze bardziej ułatwić prowadzenie biznesu w Polsce.

Czy te zmiany wystarczą, by znacząco poprawić warunki funkcjonowania polskich przedsiębiorstw? Ostateczna ocena będzie możliwa dopiero po wdrożeniu i przetestowaniu nowych regulacji w praktyce. Jednak jedno jest pewne – to krok w dobrym kierunku, który może przyczynić się do większej konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na rynku krajowym i międzynarodowym.