13 lutego 2025 r. Generalny Inspektor Informacji Finansowej, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego oraz Narodowy Bank Polski opublikowały Komunikat nr: 92 w sprawie obowiązku szkoleniowego określonego w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (ustawa AML).

Celem komunikatu jest przedstawienie dobrych praktyk oraz oczekiwań wymienionych organów kontroli  wobec  udziału osób wykonujących obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w programach szkoleniowych z realizacji tych obowiązków, z uwzględnieniem tematyki ochrony danych osobowych.

Kogo dotyczą obowiązki szkoleniowe?

Komunikat ma zastosowanie do instytucji obowiązanych wymienionych w art. 2 ust. 1 ustawy AML. Organy kontroli podkreślają, że określony art. 52 ustawy AML obowiązek szkoleniowy ma zastosowanie do wszystkich osób wykonujących w ramach instytucji obowiązanej obowiązki związane z AML/CFT, a nie tylko wobec pracowników instytucji obowiązanych, którzy związani są z tymi instytucjami stosunkiem pracy.

Tym samym obowiązek szkoleniowy obejmuje m.in.:

• osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych;
• agentów instytucji obowiązanej;
• podmioty działające na zlecenie instytucji obowiązanej;
• innych współpracowników, którzy realizują czynności w obszarze AML/CFT;
• zarząd lub inny organ zarządzający instytucji obowiązanej odpowiedzialny za obszar AML/CFT;
• osoby, które zastępują pracowników odpowiedzialnych za wykonywanie zadań w obszarze AML/CFT.

Dobre praktyki w zakresie obowiązku szkoleniowego

Organy nadzoru wskazują, że osoby wykonujące obowiązki związane z AML/CFT w instytucjach obowiązanych muszą przejść odpowiednie szkolenia przed rozpoczęciem wykonywania czynności w tym obszarze. Co więcej, programy szkoleniowe wdrażane przez instytucje obowiązane powinny być procesem ciągłym, a nie działaniem jednorazowym. Szkolenia powinny być nastawione przede wszystkim na praktyczne aspekty realizacji obowiązków z zakresu AML/CFT.

W celu realizacji obowiązku ustawowego konieczne jest profesjonalne szkolenie. Obowiązek szkoleniowy może zostać zrealizowany poprzez szkolenia wewnętrzne instytucji obowiązanej, jak również poprzez udział osób wykonujących zadania z obszaru AML/CFT w szkoleniach zewnętrznych. Kursy szkoleniowe mogą odbywać się stacjonarnie, jak też w formie on-line.

W komunikacie zwrócono również uwagę, że przypadku istotnej zmiany stanu prawnego w zakresie AML, jak i  zmian w charakterze lub rodzaju działalności prowadzonej przez instytucję obowiązaną, wymagane jest przeprowadzenie dodatkowego szkolenia. 

Odnośnie formy programów szkoleniowych organy kontroli podkreślają, że samokształcenie osób wykonujących obowiązki z zakresu AML/CFT nie jest realizacją obowiązku szkoleniowego.

Obowiązek dokumentacji realizacji obowiązków

Na instytucje obowiązane nałożony został obowiązek dokumentacji realizacji obowiązków szkoleniowych. Z dokumentów powinno jednoznacznie wynikać, kto, kiedy, w jakim zakresie i przez kogo został przeszkolony.

Brak dokumentowania programów szkoleniowych przez instytucję obowiązaną jest brakiem w realizacji obowiązku określonego w art. 52 ustawy AML, który zagrożony jest karą administracyjną. 

Rozpowszechnianie wiedzy o AML/CFT

Niezależnie, wewnętrzna procedura AML podmiotu obowiązanego powinna określać zasady upowszechniania wśród pracowników instytucji obowiązanej wiedzy z przepisów o  AML/CFT – z uwzględnieniem charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności.

Umowa szkoleniowa

W razie korzystania przez instytucję obowiązaną z usług podmiotu trzeciego przy stosowaniu środków bezpieczeństwa finansowego, powinna ona dołożyć staranności, aby określone w komunikacie dobre praktyki, w tym obowiązek szkoleniowy, były również realizowane przez podmioty trzecie; co powinno zostać odzwierciedlone w zapisach łączącej strony umowy.

Ponadto postanowienia umowy zawartej z podmiotem trzecim powinny zapewniać instytucji obowiązanej pełną kontrolę procesu szkoleniowego, jak również gwarantować otrzymanie od podmiotu trzeciego dowodów potwierdzających przeszkolenie wszystkich osób odpowiedzialnych za realizację obowiązków związanych z AML/CFT.

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego w obszarze AML skontaktuj się z nami. Doradzimy, jak zapewnić zgodność z obowiązującymi przepisami i dostosować działalność do wytycznych organów nadzoru.