W związku z koniecznością implementacji do dnia 31 stycznia 2023 r. dyrektywy (UE) 2019/2121 (dalej jako „Dyrektywa”) Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczęło prace nad projektem nowelizacji Kodeksu spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.

Dostosowanie Kodeksu spółek handlowych do unijnego prawa i kompleksowe uregulowanie procedury przekształcania, łączenia i podziału spółek w sytuacji, gdy w grę wchodzi element zagraniczny, stanowią główne cele nowelizacji wspomnianej powyżej ustawy nowelizującej.

Nowe przepisy mają przede wszystkim stanowić implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego oraz Rady UE (2017/1132) przyjętej w 2019 r. W efekcie do polskiego porządku prawnego wprowadzone zostaną:

–liczne przepisy dotyczące partycypacji pracowników w procesach reorganizacji spółek,

–kwestie dotyczące prawa do konsultacji i informacji,

–przepisy podatkowe związane z nowymi regulacjami.

Mając na względzie zakres oraz charakter zmian wskazanych w nowelizacji kodeksu spółek handlowych rozpocznie ona prawdziwą rewolucję w zakresie procesów transgranicznych, jak i krajowych reorganizacji i transakcji M&A.

Projekt nowelizacji – jakie zmiany w kodeksie spółek handlowych?

Zgodnie z projektowanymi zmianami, do prawa polskiego wprowadzone zostaną następujące przewidziane Dyrektywą nowe typy operacji transgranicznych:

A) PODZIAŁY TRANSGRANICZNE:

Zgodnie z wytycznymi wprowadzone mają zostać trzy podziały transgraniczne:

1) podział przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej, za udziały lub akcje nowych spółek, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej,

2) podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki, tj. przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na nowo zawiązaną spółkę lub spółki za udziały lub akcje spółki lub spółek nowo zawiązanych, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej,

3) podział przez wydzielenie, tj. przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na nowo zawiązaną spółkę lub spółki za udziały lub akcje spółki lub spółek nowo zawiązanych, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej.

Szczególne znaczenie będzie miał podział przez wydzielenie, gdyż może on m.in. pozwolić na przeprowadzenie operacji zbliżonej w skutkach do przekształcenia oddziału przedsiębiorcy zagranicznego w spółkę kapitałową, przy zachowaniu sukcesji uniwersalnej praw i obowiązków, co nie jest możliwe na gruncie dotychczasowych uregulowań.

B) PRZEKSZTAŁCENIA TRANSGRANICZNE:

Projektowane zmiany przewidują również możliwość przekształcenia spółki kapitałowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej, w jedną ze spółek wymienionych w Załączniku II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 z dnia 14 czerwca 2017 r., podlegającą prawu państwa członkowskiego UE lub państwa-strony umowy o EOG i mającą siedzibę statutową, zarząd główny lub główny zakład na terenie UE lub państwa-strony umowy o EOG, z jednoczesnym przeniesieniem co najmniej siedziby statutowej do tego państwa.

Projektowane zmiany ponadto:

1) rozszerzają kontrolę legalności operacji transgranicznych w postaci instytucji wydawania zaświadczenia o zgodności takiej operacji z prawem polskim, dotychczas obowiązującej na gruncie połączeń transgranicznych,

2) wprowadzają wiele elementów mających chronić wspólników mniejszościowych w momencie, gdy dochodzi do zmian w strukturze spółki, między innymi:

– zyskają oni m.in. prawo do składania uwag do planu operacji transgranicznej, a także uzyskania sprawozdania, w którym znajdą się szczegółowe szacunki dotyczące ponoszonych przez nich kosztów,

– wspólnicy głosujący przeciwko danej operacji transgranicznej będą mieli prawo wyjścia ze spółki i otrzymania wynagrodzenia za udziały lub akcje o wartości równej wartości ich udziałów lub akcji, które to wynagrodzenie oszacowane powinno zostać przez niezależnego biegłego, a w przypadku  niezadowolenia wspólników z wysokości zaproponowanego wynagrodzenia, będą oni mieli możliwość zakwestionować jego adekwatność przed właściwym organem administracyjnym lub sądowym.

3) szczególną ochroną obejmą także wierzycieli, którzy:

– w terminie dwóch lat od dokonania przekształcenia spółki sami będą mogli wybrać, w którym z państw wytoczyć postępowanie przeciwko spółce (kierując się do sądu właściwego dla spółki przekształcanej bądź przekształconej). To istotna zmiana, ponieważ wpłynie na kwestię jurysdykcji w toku postępowania;

– będą mieli możliwość zwrócenia się o ustanowienie zabezpieczeń w terminie miesiąca od ujawnienia lub udostępnienia im planu takiej operacji, przy czym wierzyciele powinni uwiarygodnić, że z powodu danej operacji transgranicznej zaspokojenie ich roszczeń jest zagrożone oraz że nie uzyskali odpowiednich zabezpieczeń od spółki. Wykonanie zabezpieczenia jest przy tym uzależnione od skuteczności operacji transgranicznej.

4) chronią pracowników, którym będą przysługiwać uprawnienia ochronne:

– możliwość składania uwag do planu operacji transgranicznej i obowiązek sporządzenia sprawozdania dotyczącego jej skutków.

5) przewidują szersze uprawnienia sądu rejestrowego:

– jeśli w toku procedury przekształceniowej organ stwierdzi, że istnieją poważne wątpliwości co do przestrzegania praw pracowniczych, będzie mógł skonsultować się z innymi organizacjami lub wyznaczyć biegłego, który sprawdzi legalność działań spółki.

Kiedy nowelizacja kodeksu spółek handlowych wejdzie w życie ?

Projekt został skierowany do konsultacji i opiniowania. Większość przepisów ma wejść w życie 31 stycznia 2023 r.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.