Polski Ład jako coraz bardziej nieuchronna wizja zmian w podatkach zaskoczyła wszystkich – prawników, przedsiębiorców, a także dotychczas niezainteresowanych środowiskiem gospodarczym.  

Projekt wraz z uzasadnieniem opublikowany dnia 26 lipca 2021 r. wzbudził wiele emocji. Poza najbardziej popularnymi zmianami, takimi jak “nowa” składka zdrowotna i likwidacja karty podatkowej, warto skupić się na mniej popularnych i niekoniecznie złych propozycjach ustawodawcy. Jedną z takich przemilczanych zmian jest korzystniejsze opodatkowanie Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej („ASI”).

Czy ASI jest nowym rodzajem spółki?

Alternatywna Spółka Inwestycyjna, wbrew mylącej nazwie, nie jest kolejnym, nowym rodzajem spółki (tak jak Prosta Spółka Akcyjna). Jest to rodzaj funduszu inwestycyjnego działający w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej. Z uwagi na swoje odformalizowanie zyskuje on coraz większą popularność.

Alternatywna Spółka Inwestycyjna została wprowadzona do polskiego obrotu prawnego w 2016 r. jako instytucja wspólnego inwestowania. Z uwagi na prostotę jej założenia i funkcjonowania od razu zyskała duże zainteresowanie biznesu.

Głównym i jedynym prawnie dozwolonym celem działalności ASI jest inwestowanie w inne spółki.  W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że ASI zbiera fundusze od inwestorów i lokuje je w ich interesie w inne podmioty zgodnie ze swoją ustaloną polityką inwestycyjną i polityką zarządzania.

Zarządzanie

Alternatywna Spółka Inwestycyjna jako fundusz inwestycyjny wymaga sprawnego zarządzania i to zarządzanie narzucone jest ustawą o funduszach inwestycyjnych. Każda ASI musi mieć swojego Zarządzającego. W przypadku ASI zarządzanie, czyli ponoszenie ryzyka i zarządzanie portfelem inwestycyjnym, może funkcjonować w dwóch modelach – wewnętrznym i zewnętrznym.

W tym pierwszym modelu ASI i Zarządzający ASI to jeden podmiot, czyli Alternatywna Spółka Inwestycyjna zarządza „samą sobą”. Drugi model to model zewnętrznego zarządzania, w którym Zarządzającym ASI jest odrębna spółka kapitałowa.

Czy ASI może się opłacać?

Do 2019 r. forma ta nie przekonywała inwestorów, zarówno tych działających w branży jak i tych potencjalnych. Rok 2019 był przełomowy, gdyż ustawodawca zwolnił z podatku dochodowego zbycie posiadanych przez ASI udziałów w innych podmiotach, pod warunkiem, że ASI posiadała w danym podmiocie co najmniej 10% udziałów w ciągu dwóch lat. Dodatkową zmianą było zwolnienie z VAT usług zarządzania ASI przez podmiot zewnętrznie zarządzający.

Zachęty te osiągnęły skuteczny efekt. Do 2019 r. w rejestrze widniało tylko 78 Zarządzających ASI, zaś tylko w samym roku 2019 do rejestru dodano drugie tyle spółek. W dniu 16 sierpnia 2021 r. mówimy już o ponad 247 podmiotach. Spodziewany jest dalszy i konsekwentny wzrost z uwagi na dwie kluczowe zachęty ze strony Ministerstwa Finansów.

Pierwsza zmiana dotyczy osób fizycznych. Projektowany przepis w ustawie o PIT wprowadzi nieznane dotąd odliczenie dochodu 50% wydatków na nabycie udziałów ASI lub udziałów spółki, w której ASI posiada co najmniej 5% udziałów. Maksymalne roczne odliczenie wynosić będzie 250.000 złotych, a adresatami tego zwolnienia będą osoby fizyczne rozliczające swoje podatki na zasadach ogólnych (17% i 32% PIT) oraz podatnicy korzystający z podatku liniowego (19%). To wskazuje, że skorzystać mogą nie tylko osoby fizyczne nieprowadzące działalności, ale także te prowadzące działalność gospodarczą rozliczające się na “liniówce”.

Druga zmiana dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych. w tej ustawie zmieni się procent udziałów, które ASI musi posiadać w danym podmiocie by korzystać ze zwolnienia z tytułu zbycia posiadanych udziałów. Minimalny procent udziałów kwalifikujących do zwolnienia z CIT ma spaść z 10% do 5%, co oznacza, że jeszcze większa grupa podmiotów zostanie objęta zwolnieniem podatkowym.

Zmianę należy ocenić pozytywnie i pozostaje wyrazić nadzieję, że proponowane zmiany wejdą w życie wraz z ostatecznym tekstem ustawy i doprowadzą do jeszcze większego zainteresowania Alternatywną Spółką Inwestycyjną.