Ministerstwo Sprawiedliwości wznowiło prace nad projektem nowelizacji prawa restrukturyzacyjnego, koncentrując się w szczególności na implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniająca dyrektywę (UE) 2017/1132 (dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości). Projekt nowelizacji prawdopodobnie zostanie przyjęty już w III kwartale 2024 r.

Implementacja dyrektywy

Dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości ma na celu ujednolicenie regulacji dotyczących postępowań restrukturyzacyjnych w krajach członkowskich Unii Europejskiej w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Postępowanie restrukturyzacyjne ma umożliwić przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji kontynuowanie prowadzonej działalności oraz przeciwdziałać likwidacji miejsc pracy. Dyrektywa zakłada ponadto, aby w sposób precyzyjny określić przesłanki determinujące jak najszybsze podjęcie działań służących ustaleniu trudności przedsiębiorcy związanych z płynnością finansową, a następnie odpowiednich działań naprawczych, o ile są one możliwe i słuszne.

Państwa członkowskie UE miały obowiązek wdrożenia przepisów dyrektywy do 17 lipca 2022 r.

Kluczowe zmiany

Projekt nowelizacji ma przewidywać szereg istotnych zmian, w tym w szczególności:

1. Sądowe zatwierdzanie układów: Nowe przepisy mają zmienić mechanizm zatwierdzania przez sądy układów restrukturyzacyjnych, które nie uzyskały pełnego poparcia wszystkich grup wierzycieli. Warunkiem będzie jednak to, że układ ten w większym stopniu zaspokoi roszczenia wierzycieli.

2. Wstrzymanie indywidualnych czynności egzekucyjnych: Proponowane jest wprowadzenie jednolitych regulacji dotyczących wstrzymania indywidualnych czynności egzekucyjnych wobec dłużnika w okresie od otwarcia postępowania z zakresu restrukturyzacji zapobiegawczej do chwili zawarcia układu. Nowelizacja przewidywać ma automatyczne zawieszenie czynności egzekucyjnych na okres 4 miesięcy od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Sąd będzie mógł przedłużyć zawieszenie maksymalnie do 12 miesięcy.

4. Wzmocnienie ochrony transakcji: W celu zwiększenia bezpieczeństwa transakcji, które były racjonalne i niezwłocznie konieczne do negocjowania planu restrukturyzacji, nowelizacja ma gwarantować, że nie będą one mogły zostać uznane za bezskuteczne, nieważne lub niepodlegające wykonaniu tylko dlatego, że zostały dokonane ze szkodą dla ogółu wierzycieli.

5. Rozszerzenie katalogu dokumentów: Projekt zakładać ma rozszerzenie listy dokumentów dołączanych do wniosku o otwarcie postępowania upadłościowego. Nowe wymagania obejmą m.in. informacje dotyczące wpływu otwarcia postępowania na zatrudnienie w przedsiębiorstwie.

6. Obejmowanie układem wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo: Nowelizacja wprowadzić ma wyraźne przepisy obejmujące układem z mocy prawa również wierzytelności zabezpieczone rzeczowo.

Podsumowanie

Proponowane zmiany w prawie restrukturyzacyjnym mają na celu nie tylko dostosowanie polskich przepisów do wymogów unijnych, ale przede wszystkim zwiększenie efektywności i przejrzystości postępowań restrukturyzacyjnych, a także lepszą ochronę interesów zarówno dłużników, jak i wierzycieli. Implementacja dyrektywy 2019/1023 stanowi istotny krok w kierunku harmonizacji polskiego prawa z unijnymi standardami, co powinno przyczynić się do poprawy klimatu inwestycyjnego oraz stabilności gospodarczej w Polsce. Zmiany wpłyną także na unowocześnienie przepisów związanych z prawem restrukturyzacyjnym i upadłościowym.

Nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego będzie zdecydowanym krokiem w stronę zgodności z unijnymi wymogami, a także próbą stworzenia bardziej sprawiedliwego i efektywnego systemu prawnego, który będzie wspierał zrównoważony rozwój gospodarczy.